با سرعت‌گرفتن توسعه شهری، ساختمان‌های چندمنظوره که ترکیبی از واحدهای مسکونی، تجاری و اداری هستند، به شکلی روزافزون در حال گسترش‌اند. این فضاهای پرتردد نیاز فزاینده‌ای به کنترل دسترسی هوشمند، سریع و در عین حال ایمن دارند؛ مسئله‌ای که باعث رشد استفاده از فناوری تشخیص چهره شده است.
با وجود مزایای آشکار این فناوری در بهبود امنیت و بهره‌وری، نگرانی‌هایی در مورد حفظ حریم خصوصی و امنیت داده‌ها همچنان نقش مهمی در چگونگی پیاده‌سازی آن ایفا می‌کند.
شرکت‌های پیشرو در حوزه کنترل دسترسی با به‌روزرسانی فناوری‌های احراز هویت چهره، در تلاش‌اند تا با حفظ دقت و سرعت بالا، رضایت کاربران و امنیت اطلاعات شخصی آن‌ها را نیز تضمین کنند.
تغییری به‌سوی احراز هویت چهره‌ای
فناوری تشخیص چهره همواره به‌عنوان یک شمشیر دو لبه مطرح بوده است؛ از یک‌سو افزایش امنیت را به همراه دارد و از سوی دیگر نگرانی‌هایی در مورد نظارت دائمی و نقض حریم خصوصی ایجاد می‌کند. شرکت‌های بزرگی مانند Suprema و HID که از بازیگران اصلی حوزه امنیت بیومتریک هستند، در راهکارهای خود بر مشارکت آگاهانه کاربران و حفاظت از داده‌ها تأکید دارند.
هانچول کیم، مدیرعامل Suprema، استفاده از اصطلاح “احراز هویت چهره‌ای” به‌جای “تشخیص چهره” را دارای اهمیت ویژه‌ای می‌داند.
او می‌گوید:
“این تفاوت بسیار مهم است؛ در روش ما، احراز هویت تنها با رضایت آگاهانه و مشارکت فعال کاربر انجام می‌شود، که با استانداردهای جهانی حریم خصوصی هم‌راستا است. بر خلاف سیستم‌های نظارتی که افراد را به‌صورت پنهانی اسکن می‌کنند، راهکارهای ما فقط کاربران ثبت‌شده‌ای را شناسایی می‌کنند که داده‌های بیومتریک خود را داوطلبانه ارائه داده‌اند”
در همین راستا، HID نیز بر مزایای احراز هویت بدون تماس تأکید دارد.
پربوراج پاتیل، مدیر ارشد راهکارهای کنترل دسترسی فیزیکی در منطقه آسه‌آن و شبه‌قاره هند در شرکت HID می‌گوید:
“تشخیص چهره امکان ورود بدون تماس را فراهم می‌کند؛ این امر ضمن کاهش تماس فیزیکی و ایجاد تجربه‌ای روان‌تر برای ساکنان، کارکنان و بازدیدکنندگان، به افزایش راحتی در محیط‌های پرتردد کمک شایانی می‌کند.”
مزایای امنیتی و تشخیص تهدیدات در لحظه با فناوری تشخیص چهره
یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از فناوری تشخیص چهره در فضاهای چندمنظوره، توانایی آن در جلوگیری از دسترسی غیرمجاز است. روش‌های سنتی کنترل دسترسی مانند کارت‌های شناسایی یا رمز عبور (PIN) به‌راحتی می‌توانند گم، دزدیده یا میان افراد به اشتراک گذاشته شوند.
اما احراز هویت چهره‌ای این مشکلات را از بین می‌برد؛ چرا که تنها به شخصی که قبلاً در سیستم ثبت شده، اجازه ورود داده می‌شود.
پربوراج پاتیل از شرکت HID در این‌باره می‌گوید:
“در پروژه‌های چندمنظوره که گروه‌های مختلفی از کاربران نیاز به دسترسی به مناطق مختلف دارند، تشخیص چهره باعث سرعت‌بخشیدن به ورود و حذف تأخیر در ایستگاه‌های امنیتی می‌شود. همچنین، هنگامی که این فناوری با سیستم‌های امنیتی یکپارچه شود، می‌تواند افراد غیرمجاز یا تهدیدات امنیتی را به‌صورت لحظه‌ای شناسایی کرده و آگاهی موقعیتی مدیران مجموعه را افزایش دهد.”
Suprema نیز تمرکز ویژه‌ای بر حل چالش‌های رایج در احراز هویت در محیط‌های پویا دارد.
هانچول کیم، مدیرعامل این شرکت، توضیح می‌دهد:
“سیستم احراز هویت چهره‌ای ما افراد را با دقت بالا شناسایی می‌کند، حتی در صورتی که ماسک، عینک، کلاه، ریش، نقاب یا مدل موی متفاوت داشته باشند و از هر قومیت و نژادی باشند.”
این سیستم همچنین در شرایط نوری مختلف عملکرد پایداری دارد و کارایی بالای خود را در ورودی‌های گوناگون و شرایط محیطی متنوع حفظ می‌کند.
پاسخ به نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی با ذخیره‌سازی غیرمتمرکز داده‌ها
با وجود اینکه احراز هویت چهره‌ای امنیت بالایی را فراهم می‌کند، نگرانی درباره حریم خصوصی همچنان یکی از دغدغه‌های اصلی کاربران و سازمان‌هاست. شرکت‌های Suprema و HID با اتخاذ تدابیر پیشگیرانه، تلاش می‌کنند از داده‌های کاربران محافظت کرده و با قوانین جهانی حریم خصوصی هم‌سو باقی بمانند.
Suprema فناوری نوآورانه‌ای به نام Template on Mobile (ToM) را معرفی کرده که هدف آن ارتقای حفاظت از حریم خصوصی است.
هانچول کیم، مدیرعامل Suprema، توضیح می‌دهد:
“این فناوری جدید الگوی چهره کاربر را به‌صورت ایمن روی تلفن همراه شخصی او ذخیره می‌کند. با این روش، نیازی به ذخیره اطلاعات بیومتریک روی سرورهای شرکت نیست و کنترل کامل داده‌های حساس در اختیار خود کاربر قرار می‌گیرد.”
با غیرمتمرکز کردن داده‌های بیومتریک، فناوری ToM خطر نشت اطلاعات را به حداقل می‌رساند و با مقرراتی همچون( GDPR) مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها و NIS2 دستورالعمل امنیت شبکه و اطلاعات )سازگاری کامل دارد. همچنین، دریافت گواهی‌نامه‌های بین‌المللی مانند ISO/IEC 27001 و ISO/IEC 30107-3 (تشخیص حملات ارائه‌ای) نشان‌دهنده تعهد Suprema به امنیت اطلاعات است.
از سوی دیگر، شرکت HID نیز محافظت از حریم خصوصی را در طراحی و پیاده‌سازی راهکارهای بیومتریک خود در نظر می‌گیرد.
پربوراج پاتیل از HID می‌گوید:
“با ترکیب امنیت بدون تماس، نظارت در لحظه و ورود سریع، راهکارهای تشخیص چهره ما به فضاهای چندمنظوره کمک می‌کند تا به کنترل دسترسی‌ای امن، کارآمد و هم‌راستا با الزامات حفظ حریم خصوصی دست یابند.”
نقش هوش مصنوعی در ارتقای احراز هویت چهره‌ای
هوش مصنوعی (AI) نقش فزاینده‌ای در پیشرفت فناوری احراز هویت چهره‌ای ایفا می‌کند. الگوریتم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی دقت شناسایی را افزایش داده، با شرایط محیطی مختلف سازگار می‌شوند و اقدامات امنیتی را در برابر حملات جعل (مانند استفاده از عکس یا ویدئو) تقویت می‌کنند.
مدل‌های یادگیری ماشین با تحلیل داده‌های وسیع، به‌طور مداوم عملکرد سیستم را بهبود می‌بخشند، میزان خطاهای مثبت کاذب را کاهش می‌دهند و دقت را برای جمعیت‌های متنوع افزایش می‌دهند.
یکی از قابلیت‌های کلیدی هوش مصنوعی، تشخیص زنده بودن (Liveness Detection) است. این فناوری تضمین می‌کند که فقط افراد واقعی – نه تصاویر یا ویدئوها – اجازه دسترسی داشته باشند. در محیط‌های چندمنظوره که امکان تهدید از سوی روش‌های پیشرفته تقلب وجود دارد، این ویژگی اهمیت زیادی دارد.
علاوه بر این، سیستم‌های احراز هویت چهره‌ای مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند با سیستم‌های تحلیل داده یکپارچه شوند تا بینش‌هایی مانند روندهای ورود و خروج، بهینه‌سازی مدیریت ساختمان و افزایش کارایی عملیاتی کلی را فراهم کنند.
با ادامه رشد توانایی‌های هوش مصنوعی، انتظار می‌رود احراز هویت چهره‌ای هرچه بیشتر قدرتمند، سریع و قابل‌اعتماد شود، به‌گونه‌ای که محدودیت‌های فعلی برطرف شده و امنیت کلی تقویت گردد. شرکت‌های پیشرو در این حوزه در حال سرمایه‌گذاری در تحقیقات هوش مصنوعی هستند تا این فناوری با نیازهای متغیر پروژه‌های چندمنظوره سازگار باقی بماند.
چشم انداز آینده: گسترش استفاده همراه با کنترل بیشتر بر حریم خصوصی
با بلوغ فناوری احراز هویت چهره‌ای، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که استفاده از آن در پروژه‌های چندمنظوره به‌صورت گسترده‌تری افزایش یابد؛ مشروط بر اینکه دغدغه‌های مربوط به امنیت و حریم خصوصی به‌صورت مستمر مورد توجه قرار گیرند.
حرکت به‌سوی ذخیره‌سازی داده‌های بیومتریک تحت کنترل کاربر، در کنار پیشرفت در احراز هویت لحظه‌ای و ادغام با سایر سیستم‌های امنیتی، آینده‌ای امیدوارکننده را برای این فناوری در کنترل دسترسی ترسیم می‌کند.
دو شرکت Suprema و HID همچنان در حال نوآوری در این حوزه هستند تا افزایش امنیت، به معنای قربانی‌کردن حریم خصوصی افراد نباشد. آن‌ها با پیاده‌سازی استانداردهای سخت‌گیرانه و بهبود روش‌های احراز هویت، به دنبال ایجاد تعادلی مؤثر میان امنیت، بهره‌وری و حریم خصوصی در دنیای به‌هم‌پیوسته امروز هستند.