حفاظت از مراکز داده در برابر تهدیدات داخلی به یکی از دغدغه‌های مهم سازمان‌ها تبدیل شده است. در حالی‌که بسیاری از حملات امنیتی از منابع خارجی آغاز می‌شوند، اما تهدیدات داخلی – یعنی حملاتی که از درون سازمان رخ می‌دهند – به شکل فزاینده‌ای در حال گسترش هستند و می‌توانند خسارات جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشند. در پاسخ به این چالش‌ها، راه‌حل های نوین کنترل دسترسی به‌طور چشمگیری پیشرفت کرده‌اند. این راه‌حل‌ها با تکیه بر فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند سامانه‌های بیومتریک، احراز هویت پیوسته و تحلیل رفتاری، ساختار امنیتی مراکز داده را تقویت می‌کنند.
به‌کارگیری این فناوری‌ها تضمین می‌کند که تنها افراد مجاز بتوانند به داده‌ها و زیرساخت‌های حساس دسترسی داشته باشند، در نتیجه احتمال دسترسی غیرمجاز از درون سازمان به‌طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
تکامل فناوری های کنترل دسترسی
فناوری‌های کنترل دسترسی در گذشته بیشتر بر پایه روش های ساده‌ای مانند کارت شناسایی، رمز عبور یا PIN استوار بودند. این روش‌ها برای محافظت اولیه از فضاهای فیزیکی و دیجیتال کافی به نظر می‌رسیدند، اما در مقابله با تهدیدات داخلی ضعف‌های اساسی داشتند. با پیشرفت فناوری، کنترل دسترسی وارد مرحله‌ای نوین شد. سیستم‌های نوین با بهره‌گیری از فناوری‌های بیومتریک مانند تشخیص چهره و اثر انگشت و همچنین کنترل‌های دسترسی مبتنی بر نقش (Role-Based Access Control)، توانسته‌اند امنیت مراکز داده را به‌طور قابل توجهی ارتقا دهند. این فناوری‌های پیشرفته نه تنها ورود فیزیکی به مکان‌های حساس را کنترل می‌کنند، بلکه با اتصال به سیستم‌های دیجیتال، دسترسی به داده‌ها و اطلاعات حیاتی را نیز محدود و هدفمند می‌سازند. به این ترتیب، دسترسی افراد تنها به آنچه نیاز دارند محدود می‌شود و احتمال سوءاستفاده‌های داخلی کاهش می‌یابد.
ادغام فناوری بیومتریک و مجوزدهی مبتنی بر نقش
فناوری بیومتریک که شامل سیستم کنترل دسترسی مانند تشخیص اثر انگشت و تشخیص چهره است، دسترسی را بر اساس ویژگی های فیزیکی افراد فراهم می‌سازد؛ ویژگی‌هایی که عملاً غیرقابل تقلید یا جعل هستند. این روش، احتمال دسترسی غیرمجاز توسط افراد داخلی را که ممکن است به اطلاعات ورود سنتی مانند کارت یا رمز دسترسی پیدا کنند، به شکل چشمگیری کاهش می‌دهد.
زمانی‌که این فناوری با سیستم‌های مجوزدهی مبتنی بر نقش (Role-Based Authorization) ترکیب شود، محیطی امن‌تر ایجاد خواهد شد. در این نوع مجوزدهی، سطح دسترسی هر کارمند به‌طور دقیق بر اساس نقش‌ها و مسئولیت‌های شغلی او تنظیم می‌شود. این رویکرد نه‌تنها ورود به نواحی حساس را محدود می‌کند، بلکه اصل «کمترین سطح دسترسی لازم» (Least Privilege) را نیز پیاده‌سازی می‌نماید. به این معنا که هر فرد فقط به اطلاعاتی دسترسی دارد که برای انجام وظایف شغلی‌اش نیاز دارد.
هانچول کیم، مدیرعامل شرکت Suprema، در این زمینه می‌گوید: “ادغام فناوری بیومتریک و مجوزدهی مبتنی بر نقش، امنیت در برابر تهدیدات داخلی را به‌شدت افزایش می‌دهد. استفاده از فناوری‌های بیومتریک برای ورود فیزیکی و دسترسی به سیستم‌ها، تضمین می‌کند که تنها افراد مجاز امکان ورود داشته باشند. وقتی این موضوع با کنترل سطح دسترسی بر اساس نقش‌های مشخص ترکیب شود، چارچوب امنیتی بسیار قدرتمندی ایجاد خواهد شد.”
این رویکرد دوگانه نه‌تنها دسترسی به داده‌ها و نواحی حساس را محدود می‌کند، بلکه با اجرای دقیق اصل کمترین دسترسی لازم، از دسترسی‌های بی‌مورد جلوگیری کرده و احتمال بروز سوءاستفاده را به حداقل می‌رساند. در نهایت، این ترکیب هوشمندانه یک دفاع چندلایه ایجاد می‌کند که امنیت داده‌ها و زیرساخت‌های حیاتی سازمان را حفظ می‌کند.
احراز هویت پیوسته و تحلیل رفتاری کاربران
برای تقویت بیشتر اقدامات امنیتی، برخی شرکت‌ها از سیستم‌های احراز هویت پیوسته (Continuous Authentication) استفاده می‌کنند. برخلاف روش‌های سنتی که تنها در زمان ورود یک بار هویت فرد را بررسی می‌کنند، این سیستم‌ها به‌طور مداوم در طول استفاده از منابع مرکز داده، هویت کاربران را تأیید می‌کنند. این کار باعث می‌شود هرگونه رفتار غیرعادی یا انحراف از الگوی رفتاری معمول به‌صورت آنی شناسایی شده و از وقوع نقض امنیتی جلوگیری شود.
علاوه بر این، تحلیل‌های رفتاری (Behavioral Analytics) نیز به‌طور گسترده برای رصد مداوم رفتار کاربران به کار گرفته می‌شود. این سیستم‌ها با استفاده از الگوریتم‌های هوشمند، الگوهای غیرمعمول در نحوه دسترسی و استفاده از داده‌ها را شناسایی می‌کنند؛ الگوهایی که می‌توانند نشانه‌ای از یک تهدید داخلی باشند.
این ابزارها با ادغام ورودی‌هایی از بخش‌هایی مانند منابع انسانی و مالی، به هر کاربر یا دارنده کارت امتیاز ریسک اختصاص می‌دهند و در صورت شناسایی فعالیت مشکوک، آن را برای بررسی بیشتر پرچم‌گذاری می‌کنند.
گائوپینگ شائو، مدیر فروش منطقه APAC در شرکت AMAG Technology، می‌گوید:”برخی شرکت‌ها ابزارهای تحلیلی یا هوش تجاری توسعه داده‌اند تا رفتار و فعالیت‌های غیرعادی دارندگان کارت را شناسایی و گزارش دهند تا تهدیدات داخلی احتمالی شناسایی شوند. الگوریتم می‌تواند امتیاز ریسک هر دارنده کارت را بر اساس فعالیت‌های کارت، مشخصات فردی و دیگر عوامل مانند ورودی‌های دریافتی از منابع انسانی یا مالی تعیین کند.”
این رویکرد هوشمندانه با شناسایی زودهنگام تهدیدات احتمالی، نقش مهمی در جلوگیری از سوءاستفاده‌های داخلی و حفظ امنیت اطلاعات ایفا می‌کند.
پیاده سازی سیستم‌های مدرن کنترل دسترسی
استفاده از راه‌حل های پیشرفته کنترل دسترسی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اجرای هدفمند است. مراکز داده باید ابتدا وضعیت امنیتی فعلی خود را به‌درستی ارزیابی کرده، نقاط ضعف و آسیب‌پذیری‌های احتمالی را شناسایی کنند و سپس فناوری‌هایی را انتخاب نمایند که با نیازهای خاص امنیتی آن‌ها سازگار باشد.
این فرآیند تنها به نصب و راه‌اندازی فناوری‌های جدید محدود نمی‌شود؛ بلکه آموزش کارکنان برای درک کامل عملکرد سیستم‌ها و مدیریت مؤثر آن‌ها نیز بخش مهمی از موفقیت این پیاده‌سازی به شمار می‌رود.
ترکیب فناوری مناسب با نیروی انسانی آموزش‌دیده، زیرساختی قابل اعتماد برای حفاظت از داده‌های حساس فراهم می‌سازد و احتمال بروز تهدیدات داخلی را به حداقل می‌رساند.
بهترین روش‌ها برای پیاده سازی مؤثر سیستم‌های کنترل دسترسی
برای اطمینان از موفقیت‌آمیز بودن اجرای سیستم‌های پیشرفته کنترل دسترسی، رعایت مجموعه‌ای از اقدامات کلیدی ضروری است. این اقدامات، امنیت مراکز داده را در برابر تهدیدات داخلی به‌طور چشمگیری تقویت می‌کنند:
🔍 ارزیابی جامع ریسک
پیش از پیاده‌سازی هر فناوری جدید، باید یک ارزیابی دقیق از ریسک‌های احتمالی انجام شود. این ارزیابی به سازمان‌ها کمک می‌کند تا نقاطی را که احتمال وقوع تهدیدات داخلی در آن‌ها بیشتر است شناسایی کرده و راه‌حل‌های کنترل دسترسی را متناسب با آن‌ها طراحی و تنظیم کنند.
🤝 همکاری بین‌بخشی
هماهنگی بین واحدهای امنیت، فناوری اطلاعات، منابع انسانی و سایر بخش‌های مرتبط، نقش بسیار مهمی در شناسایی و مقابله با تهدیدات داخلی دارد. تبادل اطلاعات بین این بخش‌ها باعث می‌شود نشانه‌های اولیه تهدیدات سریع‌تر شناسایی شده و واکنش مناسب‌تری صورت گیرد.
📊 پایش و ارزیابی مستمر
کارایی سیستم‌های کنترل دسترسی باید به‌طور مداوم رصد و ارزیابی شود تا اطمینان حاصل گردد که عملکرد آن‌ها مطابق با اهداف امنیتی است. انجام ممیزی‌های دوره‌ای، به‌روزرسانی‌های منظم و تطبیق با فناوری‌های جدید نیز برای حفظ سطح بالای امنیت ضروری است.
اجرای این اقدامات کلیدی، پایه‌ای محکم برای ایجاد یک چارچوب امنیتی هوشمند و پایدار در مراکز داده فراهم می‌آورد.
جمع‌بندی
با توجه به اینکه مراکز داده همچنان یکی از اهداف اصلی تهدیدات داخلی محسوب می‌شوند، اهمیت استفاده از سیستم های پیشرفته کنترل دسترسی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
ادغام فناوری‌های بیومتریک، احراز هویت پیوسته و تحلیل رفتاری به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که یک چارچوب امنیتی قدرتمند ایجاد کنند؛ چارچوبی که نه‌تنها مانع از دسترسی غیرمجاز می‌شود، بلکه یکپارچگی و محرمانگی داده‌های حیاتی را نیز تضمین می‌کند.
با پیشرفت فناوری و افزایش پیچیدگی تهدیدات، این ابزارهای نوین نقشی حیاتی در حفاظت از دارایی‌های دیجیتال ایفا خواهند کرد—دارایی‌هایی که زیربنای جهان دیجیتال امروز و فردا را تشکیل می‌دهند.
منبع: asmag.com